| CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR (CYBH) |
 |
 |
 |
| 6.6.2009 cuma |
CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR (CYBH)
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar dünyada en sık rastlanan enfeksiyon hastalıklarındandır. Batı ülkelerinde bu hastalıklar 1950'lerden 1970'lere doğru giderek artmış, 1980'lerde sabit bir düzeye ulaşmıştır. Ne var ki 1980'lerin sonundan itibaren pekçok ülkede, özellikle sifiliz ve gonore yeniden artmaya başlamıştır. Dünyada her yıl 250 milyonu aşkın kişi gonoreye (bel soğukluğu) yakalanır. Sifiliz vakalarının sayısı 50 milyon civarındadır. Trikomoniyaz ve genital herpes ise daha sıktır, ancak doktorların bu hastalıkları bildirmesi zorunlu olmadığından rakamlar kesin değildir.
Günümüzde cinsel yolla bulaşan hastalıkların çoğu, tedaviyle hızla iyileşebilir ve bulaşması önlenebilir. Ancak, eski organizmaların yeni ya da ilaca dirençli türleri, yeni ortaya çıkan etkenler, hayat koşullarının değişmesi ve daha serbest yaşam tarzları nedeniyle yayılım çok fazladır. Günümüzde dünya üzerinde insanların hareketinin artışı, bu hastalıkların hızla yayılmasından da sorumludur.
1980'lerden sonra ortaya çıkan HIV/AIDS, cinsel yolla bulaşan hastalıklar sorununa yeniden dikkat çekilmesini sağlamıştır. Çeşitli nedenlerle gizlenen ve gerçek sayılarına ulaşmanın her zaman mümkün olmadığı bu hastalıkları toplumun önünde tartışılır hale getirmiştir ve bu, son derece yıkıcı ve halen tedavisine sahip olmadığımız hastalık nedeniyle alınan tüm önlemler diğer CYBH'ler için de koruyucu önlemlerdir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların kontrol altına alınması, tanı ve tedavi için tıbbi olanakların sağlanmasıyla olur. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmada eğitim şarttır. Kişilerin cinsel yönden aktif yaşlara ulaştıklarında kendilerini bu hastalıklara karşı nasıl koruyacaklarını bilmeleri son derece önemlidir. Bu amaçla yürütülen çeşitli projeler kapsamında gençlerin ve adolesanların bilgilendirilmeleri amacı ile merkezler kurulmaktadır.
Bir kişide CYBH saptandığı zaman tedavi mutlaka eşine de uygulanmalıdır.
Bakteriyel CYBH
Bel Soğukluğu (Gonore)
Bakteriyel Vajinoz
Yumuşak Yara
Kasık Granülomu
Sifiliz(Frengi)
Klamidya
Mikoplazma
Viral CYBH
Genital Herpes
Genital Siğiller
Molluscum contagiosum virusü (MCV) enfeksiyonu
Hepatit B
Hepatit C
Sitomegalovirus (CMV)enfeksiyonu
İnsan bağışıklık eksikliği virusu sendromu (HIV)
Parazitik CYBH
Protozoonlar
Trichomonas vaginalis
Entamoeba histolytica
Giyardiyazis (Giyardiyoz)
Ektoparazitler
Kasık biti
Uyuz
Mantar Enfeksiyonları
HIV/AIDS HASTALIĞI NEDİR?
- AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetmezlik Sendromu), kişiye HIV virüsünün bulaşması sonucunda oluşan ve vücudun bağışıklık sistemini bozarak ortaya çıkan bir hastalıklar bütünüdür.
- AIDS hastası insanlar, bağışıklık sistemi güçlü olan insanları etkilemeyen mikroplar nedeniyle bazı enfeksiyonlara yakalanırlar.
- AIDS hastası olunmadan yıllar önce vücut HIV virüsü almış (yani taşıyıcı) olabilir.
HIV NASIL BULAŞIR?
Bilinen en yaygın bulaşma yolu, korunmasız
(kondom kullanılmadan)
girilen her türlü cinsel ilişkidir.
Kan ve kan ürünleri kullanımı, organ ve doku nakli, ortak enjektör kullanımı, kullanılmış ve dezenfekte edilmemiş şırınga, iğne, cerrahi aletler, diş hekimliği aletleri, dövme aletleri, akupunktur iğneleri, jilet, makas gibi tüm kesici ve delici aletlerin kullanımı
1987 yılından beri Ülkemizde her türlü kan ve kan ürününe test yapıldıktan sonra hastaya verilmektedir.
HIV taşıyıcı anneden, gebelik, doğum ve emzirme sürecinde bulaşabilmektedir.
HIV’İN BULAŞMADIĞI DURUMLAR
- Sosyal öpüşme, dokunma, okşama, el sıkışma, sarılma,
- Yüzme havuzu, genel tuvalet, duş, hamam, sauna paylaşımı,
- Öksürme, aksırma, nefes, gözyaşı ve ter,
- Aynı ev, işyeri ve odada bulunma,
- Aynı telefonu kullanma,
- Çatal, bıçak, kaşık, bardak, tabak, havlu paylaşımı
- Sinek, sivrisinek, böcek sokması ve hayvan ısırması
- Evcil hayvanlarla aynı ortamda bulunma ile bulaşmaz.
NASIL KORUNMALI?
- AIDS ve bütün diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmakta bilinen tek etkili korunma yöntemi kondom (prezervatif-kılıf-kaput) kullanmak
- Cinsel olarak çok eşlilikten kaçınmak
- Kan ve kan ürünlerinin test yapıldıktan sonra kullanılması,
- Enjektör ve iğnelerin steril olması ve ortak kullanılmaması
- HIV taşıyıcısı kadınların gebe kalmaması, bebeği doğuracaksa olası risklerin anlatılması ve ilaçla korunma sağlanması.
- Özellikle hastalığın en çok görüldüğü genç yaş grubunun cinsel sağlık eğitimi almasının ve güvenli cinsel davranış kazanmalarının sağlanması.
TANI
- HIV’e karşı vücutta oluşan antikorların tespiti (ELISA yöntemi) ile tanı konabilmektedir.
- Test, doğru sonuç verebilmesi için riskli davranıştan 3 ay sonra yapılmalıdır.
- Test pozitif çıkarsa “Western Blot” denilen doğrulama testinin yapılması gerekmektedir.
TEDAVİ
Kandaki virüs miktarını azaltmaya yönelik ilaç tedavisi ve destekleyici tedavi verilir, ancak tedavinin maliyeti ve yan etkileri oldukça yüksektir.
DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE AIDS
Dünya Sağlık Örgütünün Aralık 2006 verilerine göre; dünyada 40 milyon kişi HIV taşıyıcısı olarak yaşamaktadır.
T.C. Sağlık Bakanlığı Haziran 2007 verilerine göre Türkiye’de bilinen HIV taşıyıcısı hasta sayısı 2073, AIDS vaka sayısı ise 638’dir. Bu sayı sadece buzdağının görünen kısmıdır.
KIRMIZI KURDELENİN ANLAMI NEDİR?
AIDS’e karşı farkındalığın uluslararası bir sembolü olan kırmızı kurdele;
AIDS’i biliyorum
AIDS’ten korunuyorum
AIDS’ten ölenlere saygı duyuyorum
mesajlarını taşımaktadır.
Unutmayınız;
AIDS hastalarını
toplumda sık karşılaşılan
sosyal damgalanmadan korumak ve sosyal destek vermek çok önemlidir.
EĞER SÖZÜ EDİLEN RİSKLER AÇISINDAN HERHANGİ BİR ŞÜPHENİZ VARSA
HEMEN TEŞHİS LABORATUARINDA TEST YAPTIRIN 232 8567630
GSM: 532 634 63 12 |
Bu Hastalıklarda Her Zaman Belirti Olur mu?
Cinsel temastan sonra hastalık belirtilerinin ortaya çıkması için geçen süre (kuluçka süresi) hastalıktan hastalığa fark gösterir. Her zaman belirti olmayabilir. Bu süre günler ( bel soğukluğu ), haftalar ( klamidyoz,hepatit B ), aylar ( frengi ) ya da yıllar (AIDS) olabilir. Bazen de rahatsız etmeyecek kadar hafif belirtileri olabilir. Özellikle kadınlarda bazen hiç belirti görülmez. Ancak, tedavi edilmediği sürece, belirtisiz enfeksiyonu olanlar, bilmeden hastalığı başkalarına bulaştırırlar.
Belirtileri Nelerdir?
İdrar yaparken yanma, acıma, sık sık idrara gitme
Peniste, vajinada, makatta veya ağızda yaralar, siğiller ve içi su dolu kabarcıklar oluşması
Penis, vajina veya makattan akıntı olması.( Bu akıntı su gibi, süt gibi, beyaz, sarımtırak veya yeşil olabilir ve kokusu normal vajina akıntısından farklıdır.)
Kasık kıllarında, makatta veya vajina etrafında kalıntı
Kasıklarda şişkinlikler ve bezeler
Yumurtalıkların birinde veya her ikisinde ağrı
Karnın alt bölümünde ağrı
Cinsel ilişkiden sonra kanama
Cinsel yolla bulaşan hastalıklarda bu belirtilerden biri ya da birkaçı beraberce görülebilir, ancak bunlar başka hastalılara da bağlı olabilirler. Tanı konması ve tedavi için cinsel yolla bulaşan bir hastalıktan şüphelendiğinizi söyleyerek doktora gitmelisiniz.
Bu Hastalıkların Tedavisi Var mı?
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar tedavi edilebilirler. Ancak AIDS’in tedavisi yoktur. Ayrıca Hepatit B’den de aşı ile korunabilirsiniz.
Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Eğer cinsel yolla bulaşan bir hastalığa yakalanıp tedavi edilmezseniz bu ciddi sonuçlar verebilir. Kısırlık ya da kadınlarda dış gebelik gibi... Ayrıca bir cinsel yolla bulaşan hastalığa yakalanmak, AIDS (HIV) virüsünü almayı kolaylaştırır.
Bu Hastalıklar Cinsel İlişki Dışında da Bulaşabilirler mi?
Bu hastalıklardan birinin mikrobunu taşıyanlar gebelik veya doğum sırasında taşıdıkları mikrobu bebeklerine geçirebilirler.
AIDS virüsü ve Hepatit B mikrobu taşıyan kişilerden kan nakli, steril olmayan iğnelerle kan alınıp verilmesi, tedavi yapılması, damardan uyuşturucu kullanımıyla (başkasının iğnesinin kullanılması ile) veya temiz omayan iğnelerle dövme yapılması, kulak delinmesi gibi yollarla bulaşabilir.
Başkasının bardağını veya çatal kaşığını kullanmakla cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanmazsınız.
Ayrıca başkasının nefes ve öksürüğünden, onunla el sıkışmak ve öpüşmekle da bu hastalıklar bulaşmaz. Böcek ve sivrisinek ısırması, tuvaletlerden (klozet kapağından), yüzme havuzları veya hamamlardanda bu tür hastalıklar bulaşmaz.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan nasıl korunulur?
Cinsel ilişkide kondom kullanın.
Cinsel eş sayısının artmasının, hastalık bulaşma riskini de arttırdığını unutmayın.
Hastalık belirtisi olmadan da bulaşma olabileceğini unutmayın.
Alkol ve uyuşturucunun doğru ve sağlıklı düşünmeyi engelleyerek, cinsel ilişki sırasında olumsuz davranışlara neden olabileceğini aklınızdan çıkarmayın.
Size nakledilecek kanda gerekli testlerin yapılıp yapılmadığını sorun.
Başkalarının kullandığı şırınga ve iğneyi kullanmayın. Bir defa kullanılıp atılan şırınga ve iğne kullanılmasını isteyin.
Hamile iseniz, doğum öncesi dönemde düzenli sağlık kotrollerinizi yaptırın.
Cinsel Yolla Bulaşan Bir Hastalık Olduğunu Düşününce Ne Yapmalıdır?
Cinsel yolla bulaşan hastalık belirtilerinden kuşkulandığınızda muhakkak bir uzmana başvurun. Yakınmalarınız kaybolsa da, hastalıklar genellikle kendiliğinden iyileşmezler. Tedavi her zaman gerekir.
Hangi hastalıklar cinsel ilişki yoluyla bulaşabilir ?
Bugün için 40’ dan fazla cinsel yolla bulaşan hastalık bilinmektedir. En sık rastlanılanları:
HIV enfeksiyonu ( AIDS )
Hepatit B
Bel soğukluğu ( Gonore )
Frengi
Klamidyoz
Kandidiyazis
Trikomoniyazis
Yumuşak şankır
Granuloma inguinale
Genital herpes
Lenfogranuloma venerium
Doktora Gidin!
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların çoğunun tedavisi kolaydır. Laboratuar incelemeleri gerekebilir. Verilen tedaviyi, şikayetleriniz geçse bile tam uygulayın. Tedavi süresince cinsel ilişkide bulunmayın ya da ilişki olduğunda siz veya eşiniz kondom kullanın.
Eşinizi ya da ilişkide bulunduğunuz kişiyi uyarınız: Hastalığın size bulaştığı andan sonra ve tedavi süresince hastalığı cinsel ilişkide bulunduğunuz herkese bulaştırabilirsiniz. Bu nedenle kontrol ve tedavi için geçmişte cinsel ilişkide bulunduğunuz insanları uyarmalısınız.
Güvenli cinsel ilişki kurunuz: Cinsel yolla bulaşan hastalığı olmayan, başka biriyle ilişkisi olmayanlarla ve tek bir eşle cinsel ilişki kurmaya özen gösterin. Sizin tek eşiniz olabilir. Ama eşinizin başka eşi olmadığından da emin olunuz.
Şüpheli her ilişkide: Başkasıyla cinsel ilişkiye girdiğini bildiğiniz ya da düşündüğünüz herkesle kurulan ilişki şüphelidir. Kondom(kılıf) kullanın. Güvenli cinsel ilişki için kondom kullanımıyla ilgili ayrıntılı bilgi edinin.
